نوشته‌ها

به طور کلی کالاهای قابل حمل در شبکه ریلی کشور و فرآیند حمل بار بر اساس حجم، تناژ و تعداد محموله به دو دسته کالاهای عمده و خرده بار تقسیم‌بندی می‌گردند.

متناسب با شرایط و استانداردهای موجود، مقررات، فرآیند و تعرفه حمل هر یک از این گروه‌ها متفاوت می‌باشد، در ادامه به تشریح هر یک از این تقسیم بندی ها پرداخته می‌شود:

خرده بار :

خرده بار به بارهای با تناژ محدود، حداکثر چند ده تن نظیر توشه مسافر، خودرو شخصی، موتور سیکلت، لوازم خانگی، بسته‌های هدیه و … اطلاق می‌شود که اغلب در قالب واگن توشه و در سازمان قطار مسافری ارسال می‌گردند. جهت حمل این گونه محمولات صاحب کالا با مراجعه به انبار توشه مستقر در ایستگاه‌­های راه­ آهن کشور اقدام به درخواست حمل محموله نموده و پرسنل راه­ آهن ج.ا.ا پس از ثبت مشخصات محموله، صدور بارنامه و دریافت هزینه حمل مربوطه نسبت به هماهنگی جهت حمل محموله درقالب سازمان قطار مسافری اقدام می‌نمایند.

بار عمده :

بارهای عمده شامل بارهای با تناژ بالا (از حدود هزار تن الی چند میلیون تن) نظیر مواد معدنی، نفتی، فولادی و … موردنیاز شرکت‌های بزرگ، بارهای عمده صادراتی و وارداتی، بارهای ترافیکی و … هستند که توسط واگن‌ ­های باری، بارگیری شده و در سازمان قطارهای باری اعزام و حمل می­‌گردند. حمل این قبیل محمولات پس از هماهنگی و عقد قرارداد با شرکت‌های حمل و نقل ریلی باری صورت می‌پذیرد.

فرآیند درخواست و حمل محموله :

  1. ارسال درخواست توسط صاحب کالا به همراه مشخصات فنی اعم از (تناژ، ابعاد کالا، مبادی و مقاصد حمل، نوع بسته بندی و…) و استعلام از شرکت حمل و نقل ریلی (بر اساس لیست شرکت‌های معتبر اعلامی از سوی راه آهن ) با توجه به نوع محموله و واگن مورد نیاز جهت حمل محموله.

 

2. بررسی کارشناسی درخواست از نظر نوع کالا، واگن مورد نیاز و شرایط حمل کالا از سوی شرکت حمل و نقل ریلی.

 

3. شرکت‌ حمل و نقل ریلی جهت عملیاتی شدن فرآیند حمل بار، با ادارات کل راه آهن‌های مبدا، مقصد و ادارات ستادی راه ­آهن، هماهنگی‌های لازم را جهت صدور مجوز حمل به عمل می‌آورد.

 

    • در صورتی که محموله از نظر نوع، وزن و ابعاد در دسته بارهای ترافیکی و خطرناک قرار ندارد و برای حمل آن نیاز به رعایت شرایط خاص نیست (نظیر سنگ آهن، کنستانتره، آهن آلات و..)، شرکت‌های حمل و نقل ریلی جهت عملیاتی شدن حمل، با ارسال فرم درخواست مجوز حمل به راه ­آهن و هماهنگی با ادارات کل راه آهن‌های مبدا، مقصد و ادارات ستادی راه آهن، اقدام به اخذ مجوز حمل مربوطه می نماید.
    • در صورتی که محموله به واسطه وزن یا ابعاد غیرمتعارف جهت حمل آن‌ها با واگن، نیاز به رعایت شرایط خاص سیر و حرکتی، تقلیل سرعت، مامور همراه، رام قطار اختصاصی، واگن حائل، استفاده از فضای آزاد گاباریت و… می‌باشند بار ترافیکی نامیده می‌شود (نظیر قطعات عظیم صنایع پتروشیمی و نفتی، ماشین های غول پیکر راهسازی و..). در این صورت، شرایط و امکان حمل کالا و تعرفه حمل مربوطه، از طریق ادارات کل ستادی مربوطه راه آهن (بازرگانی داخلی، سیر و حرکت، ایمنی و…) هماهنگ شده و در صورت موافقت راه آهن مجوز حمل محموله طبق شرایط لازمه اخذ و به صاحب کالا اعلام می‌گردد.
    • محمولاتی که در هنگام جابجایی، عملیات بارگیری، تخلیه از واگن و یا نگهداری ممکن است باعث انفجار وآتش سوزی، خرابی تجهیزات فرآیند حمل بار فنی سایر کالاها و نیز مرگ، مسمومیت، آسیب، سوختگی، تشعشع و یا بیماری انسان یا حیوان گردند بار خطرناک گفته می‌شود (نظیر نفت کوره، بنزین، انواع اسیدها و …). در این گونه موارد پس از وصول درخواست صاحب کالا (به همراه کد UN کالای خطرناک) در صورتی که محموله قابل سیر باشد، شرایط و امکان حمل محموله و تعرفه حمل آن، هماهنگی از طریق شرکت با ادارات کل ستادی مربوطه راه آهن (بازرگانی داخلی، سیر و حرکت، ایمنی و…) انجام شده و در صورت موافقت راه ­آهن، مجوز حمل محموله طبق شرایط لازمه اخذ و به صاحب کالا اعلام می‌گردد.

 

4. پس از اخذ مجوز حمل از راه­ آهن ج.ا.ا، شرایط و تعرفه (کرایه) فیمابین صاحب کالا وشرکت حمل و نقل ریلی بررسی می‌گردد:

 

    • در صورت توجیه پذیری حمل مربوطه با نرخ برآورد شده، نرخ اعلامی جهت عقد قرارداد طی نامه رسمی به صاحب کالا اعلام می‌گردد.
    • در صورت عدم توجیه پذیری حمل مربوطه با نرخ برآورد شده، شرکت حمل و نقل ریلی نسبت به تهیه و ارائه طرح توجیهی به منظور اخذ تخفیف از راه­ آهن ج.ا.ا اقدام نموده و نتیجه فرآیند اخذ تخفیف را در محاسبات نرخ حمل اعمال می‌نماید.
    • پس از ارسال پیش نویس قرارداد و انجام مذاکرات مابین شرکت حمل و نقل ریلی با صاحب کالا جهت حصول توافق، قرارداد یا موافقت‌نامه حمل منعقد شده و فرآیند حمل آغاز می‌گردد.